Menu Sluiten

Scheuveln, scheuvellopen en scheuveljoagen – Tonko Ufkes – Feb 2021

Bij winterweer heurt eileks snij en ies, ok al warren we t host vergeten. Noa n poar nachten vorst hiel t ies en konden we op scheuvels. En op scheuvels kinnen we scheuveln of scheuvellopen of zulfs scheuveljoagen.

Ien t dikke woordenboek van Ter Laan stijt t zo: ‘Op scheuvels loopm, scheuveln = schaatsenrijden.’ Dat scheuvellopen doen ons buren an e oostkaant ok; ien Duutslaand zeggen ze: Schlittschuh laufen en ien Denemarken is t: løbe på skøjter. Beiden zit dus dicht bij dat ‘op scheuvels lopen’ uut de tied van Ter Laan, zo’n honderd joar leden.

Ons buren an e westkaant goan bij winterdag: reedriden. Ien Frieslaand rieden ze dus op redens, op scheuvels zo as wij zeggen. Dat zulfde begrip rieden zit ok ien t nou wat olde Hollandse woord schaatsenrijden. Ien aander Hollandse woorden komt dat rijden weerom, denk mor an autorijden en de ANWB, de Algemene Nederlandsche Wielrijders Bond. En bij n beste loag snij goan ok Grunnegers rieden: slee(tje)rieden.

n Man of n vraauw die op t ies an t scheuveln is numen wij nog altied n scheuvelloper, dus weer met dat zulfde woord: lopen. Traauwens, ons oosterburen zeggen niet allent Schlittschuh laufen mor bruken ok t woord Ski (of Schi) laufen as ze niet op t ies mor over de snij bewegen.

Achter t woord scheuveljoagen het woordenboekman Ter Laan ien 1929 zet dat ze t woord allent ien t mooie Westerketier bruken. Bliekboar woonden doar toen al de beste scheuvellopers van hiel Grunnen . . .