Menu Sluiten

De val – Tonko Ufkes

Mamme har al voaker perbeerd om hum te verjoagen. Eefkes hielp zuks, mor al gaauwachteg draaide er dan vannijs zien rondjes boven t heem. As de pieken dat ien e goaten kregen stoven ze geliek alle kaanten uut; ien e schuur, ien e hut en ien e stroeken – overal vlogen ze hin. Mor geregeld waas toch n kuken of zulfs n piek vot. Guster weer, dat Dirk wis bij t wakker worden meteen wat of er doen mos. Om Mamme te helpen en vanzulf ok om e pieken: Vandoag zel Dirk die dikke broene vogel wel es even kriegen!

t Duurt n zetje veur er bedocht het hoe of t moet en veur er alles bijnkander scharreld het: dun taauw, twee stikken, n heuvörk. Dan sleept Dirk de grote goazen knieneren tot vlak achter e schuur en doar moakt er de val. De ren komt op e zied te leggen en taauwen worden vastknupt an e bovenhoeken van de ren. Doarnoa haauwt er beide stikken ien e grond en leidt t taauw deur t oog van n stik tot onder e schuurdeuren. Der moet lokoas kommen, aans is de vogel niet te vangen. Hoe stief Dirk ok noadenkt, hieltied komt er uut bij t zulfde. Hij zuukt noar t ene hoantje dat niet hielendal op kleur is en ok wat an e kleine kaant. De gedachten an wat het beestje te wachten stijt moet er van hum ofzetten, en toch huvert Dirk as er het dier te pakken het. t Hartje vuult er kloppen binnen ien zien sloten knuusten en host let er t lös. Dirk zwaait t hoantje gaauw ondersteboven en holdt hum beet tussen zien knijen. Zo biendt er n taauwke an n poot en t uutende an n baksteen. De steen met t hoantje lijt er liek veur de knieneren. Nog n handvol piekevreten der bij – dat t beest weer wat rusteg wordt – en kloar is de val. Nou allent nog wachten.

Zomor ieneent draait de dikke broene vogel zien rondjes boven t heem. Vanuut e koamer gijt Dirk hoasteg noar de schuur en sloept tot an e achterste deuren. Met ien elke haand n taauw lijt er op e knijen en wacht en wacht. Onder e schuurdeuren kin er krekt de baksteen en e opndel springende poten zien. t Hoantje piept en vladdert, mor komt niet vot. t Duurt zo’n zet dat Dirk stief wordt en dat t begunt te steken ien e enkels. Hij krigt t hieltied waarmer, moet neudeg pissen, wil… Dan klappen broene veren op e grond en as vanzulf geft Dirk n beste hot an e taauwen. n Dreun, of t onweer ienslagt.

Met e ogen stiefdichtknepen heurt Dirk de dunder, vol snoavels, vleugels en poten. Eerst as er aans niks meer vernemt as t kloppen van zien eigen bloed duurt er de ogen open doen en noar boeten te goan. Ien e omkeerde knieneren stijt n broene vogel, met n dikke snoavel en veural met twee gemene, bliksemgele ogen. Vaals kieken die Dirk om en om aan, onder t bewegen van e vogelkop. Ok as Dirk met beide handen stief om e heuvörk toe, wiefelend op e ren toelopt. En die male rover kikt hieltied en zicht dat de jongen stoan blift. De tanden van e vörk zakken stoadeg noar de grond.

De baksteen lijt nou ien e midden van e ren en an t taauwke zit n poot, de poot van t hoantje. Wat piekeveren waaien om e grote broene vogel toe, as die stukken vlees van bonkjes ropt en noar binnen sloekt. Met n gemeen geel oog holdt e roofvogel Dirk schaarp ien e goaten. Dirk roast het uut, gript e heuvörk stiever beet en roast vannijs. Bliend van troanen roamt er dan met e vörk noar die broene vogelkop, noar dat gemene gele oog, dat oog wat hum stief ankikt.

De heuvörk klapt ien het goas en piepend wankelt de knieneren overzied. De steel van e heuvörk glidt deur Dirks vingers, wupt omhoog en blift trillend boven op e ren stoan. Dirk strovvelt en valt laanguut, zien kop schampt e baksteen met t taauwke.

De dikke broene vogel kikt nog n moal met n geel oog, zet of, en as er votvlugt tikken zien noagels stief tegen Dirks ene arm.

As Dirk ien t lest noar zien roodworden aarm kieken wil zicht er allent e baksteen met t taauwke. An t uutende trekt de hoanepoot nog eefkes met e tonen.

[Dit verhoal ston eerder ien: ‘Roet. Drents Letterkundig Tiedschrift’, winter 2007-2008, bl. 8-9]