Menu Sluiten

Toaltied: n Winter met ies en snij

Dizze week begon n winter met snij en ies, teminnent, t eerste beetje natte snij viel en der zat veur t eerst dun krak-ies op wotterplassen. En al moet de echte winter nog kommen, t is ientussen tied veur drie biezundere woorden: Winter,snij en ies.
t Woord ‘winter’ is zo’n “oer-woord”, krekt as ‘snij’ en ‘ies’; n woord wat slim old is en ok doarom ien de toalen om ons toe veurkomt. Sums zit der n lut beetje verschil ien zo’n “oer-woord”, mor wel van Engelaand tot an Zweden reist komt eileks t zulfde woord veur t zulfde begrip tegen. De menier van spellen of van uutspreken is hooguut wat aans, mor nooit veul. Kiek mor:
Ien Engelaand, Hollaand, Frieslaand, Grunnen / Westerketier en Duutslaand wordt zeid en schreven: ‘winter’. Ien Denemarken en Zweden wordt ok zeid ‘winter’, mor omdat de letter ‘w’ amper bruukt wordt, schrieven ze t doar as ‘vinter’. Ok bij t woord ‘ies’ lopt t spellen en de uutsproak van t woord wat uut nkander en doarom is tussen hoaken de uutsproak zet. En weer gijt de rieg van Engelaand tot an Zweden: ice [ais], ijs [ijs], iis [ies], ies [ies], Eis [ijs], is [ies], is
[ies]. Toch is geliek duudlek dat bevroren wotter eileks overal dezulfde noam het.
En ok bij t woord ‘snij’ lopt t spellen en de uutsproak wat uutnkander en doarom is ien de rieg van Engelaand tot an zweden vannijs de uutsproak tussen hoaken zet: snow [snoo], sneeuw [sneeuw], snij [snij], snij [snij], Schnee [snee], sne [snee], snö [sneu]. Eileks is t woord dus hieltied t zulfde: t begunt met ‘sn’ en dan n lange klinker zo as ‘oo, ee, eeuw, ij’.
De “oer-woorden’’ uut de Germoanse toalen lieken voak n hiel nust op mekoar, zeker as we diezulfde woorden vergelieken met bv. die “oer-woorden” uut n Romaanse toal zo as t Fraans: ‘hiver’ = winter, ‘glace’ = ies, ‘neige’ = snij.
Aalmoal n goeie winter toewenst, met genogt ies en snij!