Menu Sluiten

Kroepen en vliegen- Tonko Ufkes – April 2021

Ien t haarfstnummer van t tiedschrift Krƶdde uut 2015 stijt t verhoal ā€˜De takkedroagerā€™ van Reinder Willem Hiemstra en hij vertelt doarien over ā€œlievemeneerstiekenā€ of ā€œjoardierkesā€. Dizze tiekjes kommen ien t buuswoordenboekje van Siemon Reker veur met n haandvol noamen: wel kikt bij t Hollandse woord ā€œlieveheersbeestjeā€ viendt as Grunneger woord: ā€œ(h)eertuutje, (lai)meneerstiekje enz.ā€ Krekt as de ā€œlievemeneerstiekenā€ van Hiemstra bennen dit noamen die verwiezen noar Onze Lieve Heer.
De buren geven de dierkes ok zoā€™n soort noam, mor verwiezen dan noar Maria: ien Duutslaand hieten ze MarienkƤfer [mariakever], ien Denemarken is t mariehĆøne [mariahen] en ien Engelaand & Amerikoa is t ladybird / ladybug [lievevrouwenkever].
t Is n opvallend rood met stippen dierke en die stippen kinnen we vanzulf tellen, vandoar dat ā€œjoardierkeā€: zoveul stippen zoveul joaren.
Misschien omdat dit tiekje veul veurkomt het t bij ons n eigen noam, sums per streek verschillend. Dat veul veurkommen liekt van belaang; (muur)krobben kroepen geregeld ien n kelder of zitten bij t optillen onder n steen. En n euliebij perbeert voak toegelieks met ons n appel of n peer te eten.Mor van al dat aander kroepend en vliegend spul kennen we gieneens de Hollandse noam en tja, dan hemmen ze meesttieds ok gien Westerketierder noam.