Dwoalen deur e tied – Bert Weggemans – Nijbert
Woar is t mooier dwoalen deur e tied
As hier ien t Blikmuseum van Nijziel
Dat aal mooier wordt met e tied.
Elkéén viendt der wel iets
Wat hum boeit,
Omdat zien opa en oma
Der met op waren groeid,
En doe mochst der met speulen
Astoe bij dien grootolden waast.
Alles zo aanroakboar dichtbij,
Ok e tied die al laang is vergleden –
Dit museum is veur ons alemoal
Een zichtboare baand tussen heden en verleden.
————-
In het Westerkwartier zijn er uitzonderlijke objecten uit het verleden bewaard gebleven en dat zijn de bijzondere pronkstukken van verzamelaars. In het Blik, Trommel en Oudheden Museum van Tineke en Hein Nauta in Niezijl staan ongeveer 7000 voorwerpen, voornamelijk blikken en bewaartrommels, maar ook glazen en emaillen objecten. Er gaat een wereld voor je open as je op bezoek komt: overzichtelijke thema ’s zoals het Koninklijk Huis, Kinderhoek en voorwerpen uit de Oorlogstijd. Op de foto staat een bijzonder blik van de lokale bakker Luchtenburg, waarin hij het meel ontving voor de joodse familie Gans om daar dan stiekem brood van te bakken.
Een bezoek aan het Blikmuseum Niezijl is dubbel en wars de moeite waard. De voormalige supermarkt van de familie Nauta is nu ingericht als een huiskamer, waarbij de kachel in het midden staat te snorren. Er is veel te zien en veel te horen, want de eigenaren kunnen u veel vertellen over de verzameling en over de rijke geschiedenis van Niezijl.
Bezoekadres: Hoofdstraat 39, Niezijl. Open op afspraak en op dagen dat de vlag buiten hangt. Entree + 2 kop koffie/thee 6 euro; Entree met 2 kop koffie/thee met museumgebak 7 euro.
t Holten scheuveltje
Ok al snijt et buten en jacht de kolle wiend deur de stroat, ien t Blik- en Trommelmuseum brandt de kachel en vult de geur van kovvie de koamer. De doames van de Red Hat Society proaten bedremmeld noa over t verhoal wat ze krekt heurd hemmen. Ze bennen der beduusd van. Dat was eerst wel aans. Hein en Tineke hadden ze welkom hieten en n kopke kovvie ienschonken. De wichter koakelden as n toom pieken en hadden de grootste lol.
‘Oh kiek, doar hadden we vroeger thuus de meelkoekjes ien zitten, precies t zelfde tromke. En mien moeke had ok zo’n groen emaille wasblik.’
Bij de mieste doames was er n golf van herkenning. Grote en kleine tromkes, die herkenboar wadden en gedachten aan vroeger, thuus opriepen. Dat er zoveul blikken ien e wereld wadden! Nou stonden ze ien Nijziel mooi bijnkander op soort sorteerd. Sigoaredeuzen bij sigoaredeuzen en beschuutblik bij beschuutblik. Noast de blikken ok nog aander old raif, zoas dat bij moeke ien e keuken ston.
En dan te bedenken dat dit vroeger gewoon n dörpswinkeltje was, zo as der ien elk dörp wel één of meer wadden. Elk dörp had zien Vivo, Kroon, Spar of 4=6, sums wel twee of drie en nou holdt et op met Lidl en Jumbo ien de grote dörpen. Vroeger was alles beter. Nee dus!
Tineke had de doames een toartblik zien loaten woar ‘PH Luchtenburg’ op ston. Luchtenburg was ien de oorlog bakker west in Nijziel en toendestieds was er niet veul veur handen. Mor gelukkeg bakte de bakker zelf, dus wie meel had, brocht dat bij de bakker, die der weer brood van moek.
Tineke vertelt: “Veur de oorlog had Nijziel n poar Jeudse gezinnen, die op Sabat noar de synagoge van veurganger Gans ien Griepskerk gingen om t geloof te belieden. De olle vraauw Gans bleef altied thuus. Te old om dat hiele stuk te lopen en butendes dan kon ze alvast eten koken. De kwoajonges van Nijziel stakken dan de pietereuliestellen veur heur aan ien ruil veur wat slik. As de kerkgangers weerom kwammen konden ze zo aan de dis. “
Kiek”: zeid Tineke en wiest noar n blik, “ien dat blik brocht de familie Gans heur meel noar Luchtenburg. Die bakte doar ien t geniep brood van en zo bleef de familie Gans ien leven. Laang ging dat goed, mor ien 1944 werden ok de leste jeuden, ja zelfs de ollen van doagen en de zieken oppakt en noar t kamp brocht. Ze kwammen alpmoal om. Zo verdwenen de jeuden ien één klap uut Niezijl. Toen t huus van e familie Gans uutruumd werd, hing er n klein holten scheuveltje van t dochtertje aan n balk en die hangt nou hier.”
Tineke pakt t scheuveltje van e balk en let et aan de doames zien. De gedachte aan t wichtje dat ien e winter nog op t diep zwierde en n zummer loater niet meer leefde. Ze bennen der stil van. Buusdoeken worden onder neus deur hoald en één doame pakt een old rood poeierdeuske en dept eefkes heur wangen dreug.
“Mooi dat jim dat alpmoal bewoard hemmen”, roemt de Veurganger-Red-Hatter de uutboaters van t museum bij t vertrek. “De ontvangst is geweldeg en de kovvie met koek niet minder, we kommen vast n moal weer!”
Bij de deur loat de doame heur olle rode poederdeuske aan Tineke zien. “Host leeg! As t zover is breng ik hem bij joe aan. Wil joe hem dan veur mien kiender en kleinkiender bewoaren?