Op t online tiedschrift “Neerlandistiek” is op 23 okt. 2020 n artikel ploatst van Gerrit Bloothooft en David Onland, twee toalenmannen die onderzuuk doan hemmen noar Grunneger veurnoamen ien e 19e eeuw. Dizze mannen goan veur de 19e eeuw uut van veurnoamen per regio.
Wat opvalt bij de vraauwennoamen ien t Westerketier is dat t hiel voak gijt om n vraauweleke vörm van n mannennoam. Geregeld wordt ien dat geval de verkleinvörm -tje of -je bruukt. Dus as de mannennoam is: Ale, dan wordt de vraauwennoam: Aaltje. Zo gijt t met n hiel nust veurnoamen, n poar veurbeelden doarvan bennen: Sjoerdtje, Ruurdtje, Foktje enz. [Omdat die letter ‘t’ voak niet uutsproken wordt, slit die ‘t’ der sums uut]. Met aander woorden: die vraauweleke vörm is n soort verkleinvörm: Auke – Aukje, Renze – Renskje, Ruurd – Ruurdje, Fokke – Fokje enz. Dit zien we t meest bij ‘echte’ Friese of Grunneger noamen.
Vanzulf bennen der ien t Westerketier ok veul vraauweleke vörmen van algemene mannennoamen zo as Hendrik of Willem. Dat kin dus bij n vraauw worden: Hendrikje mor ok Hendrika en bij de noam Willem wordt dat Willemkje mor ok Wilhelmina. Die vörm op -a kwam ok bij ‘echte’ Friese of Grunneger noamen veur; bv. mien grootmoe is vernuumd noar heur opa Tamme en kreeg zodoende as noam: Tammina.
t Gebeurde dus hiel veul dat n wichternoam geven wer die òfleid waas van n mannennoam en kieken we noar zukke vraauwennoamen ien t Westerketier van e 19e eeuw dan gijt t veural om: Roelfke, Lamke, Renskje, Auktje, Bouktje, Hendriktje, Itje, Renstje, Saakje, Sjouktje.
Misschien is t goed om te wieten dat noa t joar 1600, dus noa de Katholieke tied, kiender ien Noord-Nederlaand host nooit meer n Biebelse- of n Heiligen noam kregen. n Noam as Maria verdween, mor doarveur wer de noam, ok de ‘officiële’ noam, Ria, Marietje enz. En bij de mannen verdween de Katholieke noam Antonius, mor wer t bv. Teun of Tonko.
Tonko Ufkes