Menu Sluiten

Toaltied: Lut, lutje en lutke


Nog altied is t woord ‘lutje’ n normoal, gaangboar woord veur t begrip ‘klein’. t Zit bv. ien e dörpsnoam Lutjegast, n dörp wat lijt op n lutje zaandploat en niet op n grote zaandploat, zo as Grodegast [Grootegast]. Ien e kop van Noord- Hollaand leggen twee dörpen met vergeliekboare noamen: Lutjebroek en Grootebroek, en hier zien we t zulfde: lutje tegenover groot. Ien e Martinikerk ien Stad haangt n schilderij van domnee Albertus Tomae en dizze man waas volgens n loater aanbrocht opschrift van 1626 tot 1635 domnee ien ‘Lutjegast’. Toch ston op e oavendmoalsbeker uut die zulfde tied ‘Lutkegast’ – bliekboar wer toen ‘lutje’ en ‘lutke’ deur nkander bruukt. De woordenboekmannen Molema en Ter Laan hemmen beiden n hiel nust veurbeelden met t woord ‘lutje’ en verwiezen deur noar de woorden ’luttik / luttek’ en ‘lutke’. t Lastege van die beide woordenboeken is, dat ze al zo old bennen: Helmer Molema zien boek is uutgeven ien 1886 en t boek van Kornelis ter Laan verscheen ien 1929. Hielemoal achterien t woordenboek van Molema stijt bv. ien de Woordenlijst (n soort aanvulleng) t woord: ‘Lutkenijchien, Luknijchien’ of ‘Lutnijchen’. En ok Ter Laan verkloart ien zien woordenboek uut 1929 ongeveer t zulfde woord: ’t Lutnaichien’. Mor ien 2025 wordt dat niet
meer zeid. [t is de ‘olde Grunneger’ noam veur Lutkenieuwstraatje, n stroatje ien Stad, vlakbij de Vismaarkt].
Mor t mooiste woord ien dit verbaand is ‘lutjekes’. t Betekent zukswat as ‘kleintjes’; t is ‘lutje’ en ‘lutke’ soamen. t Gijt dan voak om lutje kiender of lutje dinkjes.
Traaauwens, ok ien e officiële toalen om ons toe kommen we voak n woord tegen wat liekt op lutje: liten (Zweeds), lille (Deens), lyts (Fries), little (Engels).

Tonko Ufkes